درخواست گواهی انحصار وراثت

درخواست گواهی انحصار وراثت

قانون‌گذار در قانون تصدیق انحصار وراثت مصوب مهرماه ۱۳۰۹ و نیز در قانون امور حسبی تعریفی از گواهی انحصار وراثت یا تصدیق حصر وراثت نکرده است؛ لیکن با نگرش به مقررات قوانین مذکور چنین برداشت می‌شود که مقصود از گواهی انحصار وراثت عبارت است از: «صدور تصدیقی بر محصور بودن وراث متوفی به عدد و اشخاص معین و تعیین سهم هریک از ورثه از ماترک به جای مانده از متوفی به نحو مشترک برای وراث.»

در رسیدگی به در خواست گواهی مزبور در مقررات موضوعه کشور دو قانون حاکم است:

1. قانون تصدیق انحصار وراثت مصوب ۱۳۰۹
2. قانون امور حسبی مصوب ۱۳۱۹

مرجع صلاحیت‌دار جهت صدور گواهی انحصار وراثت

مطابق م ۲۰ ق.آ.د.م. در امور مدنی: «دعاوی راجع به ترکه متوفی در دادگاه محلی اقامه می‌شود که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران آن محل بوده و اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد رسیدگی در صلاحیت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی بوده است» لیکن در حال حاضر چون صدور گواهی انحصار وراثت غالباً در زمره دعاوی و مرافعاتی است که لزوماً مخاطب یا مخالف ندارد و از پیچیدگی‌های قضائی برخوردار نمی‌باشد، به همین منظور در اجرای قانون جدید شوراهای حل اختلاف مصوب ۱۳۸۷ وفق بند ۳ ماده ۱۱ این قانون قاضی شورای حل اختلاف را مجاز نموده با مشورت اعضای شورا نسبت به درخواست صدور گواهی حصر وراثت رسیدگی و مبادرت به صدور رأی مقتضی نماید؛ بنابراین با وضع و تصویب قانون اخیرالذکر مرجع صلاحیت‌دار جهت درخواست و صدور گواهی انحصار وراثت، شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی یا آخرین محل سکونت مرحوم می‌باشد.

اشخاص ذی نفع جهت صدور گواهی انحصار وراثت

هرکسی که در اموال و ماترک به جای مانده از متوفی ذی‌نفع باشد، می‌تواند از شورای حل اختلاف درخواست انحصار وراثت کند مانند ورثه، طلبکار و یا موصی (کسی که مورث به نفع او وصیت تملیکی نموده است) و یا وصی (کسی که اجرای وصیت موصی را برعهده گرفته است) همچنین شخصی که غیرمستقیم از اثبات وراثت شخصی از دیگری منتفع می‌گردد، حق درخواست گواهی انحصار وراثت متوفی را دارد مانند شخصی که سهم الارث بعضی از ورثه به او انتقال پیدا کرده است.

مدارک لازم برای اخذ گواهی انحصار وراثت:

متقاضی برگ حصر وراثت مدارک ذیل را بایستی تهیه نماید و به دفتر دادگاه تسلیم کند

اعتراض به درخواست حصر وراثت

با وصول درخواست حصر وراثت به شورای حل اختلاف این امکان وجود دارد که اشخاص ذی‌نفع به جهاتی مانند تعداد وراث، اعتراض به نسب و به آن اعتراض نمایند.

در این صورت شورا وقت رسیدگی تعیین و با تشکیل جلسه و دعوت از طرفین نسبت به اعتراض به تعداد ورثه رسیدگی‌های مقتضی را معمول می‌دارد و نفیاً یا اثباتاً اتخاذ تصمیم می‌کند و نسبت به سایر موارد اعترارض چون رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه‌ خانواده می‌باشد، قرار اناطه صادر و موقتاً پرونده از جریان رسیدگی خارج شده تا معترض به دادگاه‌های موصوف مراجعه نماید.

اشخاص دارنده حق اعتراض

1. شخص ذی نفع: اشخاص ذی‌نفع می‌توانند به درخواست تصدیق و همچنین به تصدیقی که در موضوع وراثت صادر می‌شود، اعتراض نمایند و رای د ادگاه در این خصوص قابل پژوهش و فرجام است.[۱] بنابراین، در صورت وصول اعتراض از ناحیه معترض شورای حل اختلاف جلسه‌ای برای رسیدگی به اعتراض معین نموده و به معترض و درخواست‌کننده تصدیق اطلاع می‌دهد و در جلسه پس از رسیدگی حکم خواهد داد این حکم برابر مقررات قابل تجدیدنظر خواهد بود.
2. دادستان عمومی محل اقامتگاه متوفی: چنانچه دادستان عمومی در هر زمان احراز نماید که متوفی بلا وارث است و درخواست متقاضی انحصار وراثت فاقد مبنای قانونی است مکلف است در مقام اعتراض به مقام مزبور برآید و از صدور گواهی حصر وراثت به نفع متقاضی خودداری به عمل آورد. همچنین تا زمانی که برای شخص محجور قیم و برای غایب امین معین نشده باشد دادستان می‌تواند از طرف محجور و غایب، به درخواست انحصار وراثت اعتراض کند در صورتی که اعتراض دادستان به جهتی از جهات قانونی مردود اعلام گردد، حق دارد از رأی به رد اعتراض وی از مرجع صالح تجدیدنظر خواهی نماید.

اقدامات خاص و ضمانت اجرایی کیفری در دعوای انحصار وراثت

ارائه وصیت‌نامه به شورای حل اختلاف

در آگهی‌های حصر وراثت از مطلعین درخواست می‌شود هرکس وصیت‌نامه‌ای از متوفی اعم از رسمی و یا سری و یا عادی در اختیار دارد، ارائه دهد و شورا گواهی انحصار وراثت را با رعایت مفاد وصیت‌نامه صادر می‌کند در صورتی که در خصوص موجودیت وصیت و صحت و سقم آن و انتساب آن به موصی اختلافی در بین ورثه و یا موصی‌له و یا وصی حادث شود بدواً باید اختلاف در مرجع صالحه مرتفع گردد و پس از صدور حکم قطعی نسبت به وصیت نامه و تنفیذ قضائی آن، صدور گواهی حصر وراثت امکان خواهد داشت.

پس از وصول وصیت‌نامه، شورای حل اختلاف وقتی را برای افتتاح وصیت‌نامه تعیین و به اشخاصی که وراثت آن‌ها نسبت به متوفی معلوم است اطلاع می‌دهد که در وقت معین حاضر شوند و در جلسه رسیدگی وصیت‌نامه با حضور نمایندۀ دادستان یا مدیر دفتر شورا به امضاء حاضرین در جلسه می‌رسد.

مقررات کیفری راجع به انحصار وراثت

1. هرگاه معلوم شود که مستدعی با علم به عدم وراثت خود تحصیل تصدیق وراثت نموده یا با علم به وجود وراثی غیر از خود تحصیل تصدیق برخلاف حقیقت کرده است کلاهبردار محسوب و علاوه بر ادای خسارات به مجازاتی که به موجب قانون برای این جرم مقرر است محکوم خواهد شد.
2. هر شاهدی که در موضوع تحصیل تصدیق وراثت، برخلاف حقیقت شهادت دهد برای شهادت دروغ تعقیب و به مجازاتی که برای این جرم مقرر است محکوم خواهد شد.[۱]

دادخواست حصر وراثت مسلمانان کمتر از سه میلیون تومان

Facebook


Twitter


Youtube